Motoryka duża
Ważne umiejętności z zakresu motoryki dużej, których wyczekują rodzice dziecka przed pierwszym rokiem życia to: unoszenie głowy i podnoszenie się na przedramionach w leżeniu na brzuchu, obroty, pełzanie, siadanie, raczkowanie, wstawanie, aż w końcu kroczenie.
Bardzo ważne jest, by nie „wymuszać” umiejętności ruchowych, na które nasze dziecko nie jest gotowe, jak przedwczesne siedzenie czy stanie. W rozwoju motorycznym dużo większe znaczenie ma, by miały one prawidłową jakość, którą zapewni dojrzały do tych aktywności układ mięśniowo-szkieletowy niż fakt, czy dziecko nauczyło ich się miesiąc czy dwa wcześniej lub później.
Psycholog może zwrócić uwagę na opóźnienie czy nieprawidłowości w rozwoju umiejętności motorycznych, ale nie ma kompetencji, by je w pełni ocenić czy zalecić odpowiednie działania.
W sytuacji, gdy coś zaniepokoi nas w rozwoju fizycznym dziecka, np.
- długo nie nabywa kolejnych umiejętności,
- zaobserwujemy asymetrię w jego ruchach,
- podejrzewamy nieprawidłowe napięcie mięśniowe (obniżone lub podwyższone):
najlepszą osobą pierwszego kontaktu będzie lekarz pediatra.
Gdy on potwierdzi nasze objawy, warto udać się na konsultację do lekarza rehabilitacji lub fizjoterapeuty, by dobrać odpowiednie ćwiczenia
Motoryka mała
0-3 miesiące:
Początkowo noworodek prezentuje odruch chwytny – piąstki są często zaciśnięte, automatycznie zaciska je na palcu czy przedmiocie, który do nich włożymy. Z czasem dłonie niemowlęcia są coraz częściej otwarte, dzięki czemu ma możliwość wykonywać proste czynności manipulacyjne: zaczyna utrzymywać w nich na krótko zabawkę, kierować ją do ust. Około 3 miesiąca dziecko może wyciągać ręce do zabawek czy łączyć dłonie na klatce piersiowej.
3-6 miesięcy:
W tym okresie rozwoju dziecko zaczyna prezentować chwyt dowolny: celowe kierowanie i wyciąganie rąk do przedmiotów czy osób. Pojawiają się proste zabawy z zakresu motoryki małej, np. niemowlę stuka o siebie przedmiotami, przekłada zabawkę z ręki do ręki, udaje mu się utrzymać dwie zabawki jednocześnie w obu rękach. Z czasem, dziecko zaczyna wykorzystywać wzrok podczas tego typu zabaw, np. potrząsa grzechotką patrząc na nią.
6-9 miesięcy:
Rozwija się celowa zabawa manipulacyjna, choć precyzja ruchów nadal jest niska. Dziecko uczy się chwytać i świadomie wypuszczać przedmioty, podnosi drobne obiekty chwytem nożycowym, udaje mu się przekraczać linię środka, np. sięgając ręką po zabawkę leżącą po przeciwnej stronie ciała.
9-12 miesięcy:
Obserwujemy rozwój precyzji ruchów palców u dziecka: wyodrębniają się poszczególne z nich, szczególnie wskazujący, dzięki czemu udaje mu się np. włączyć zabawkę przyciskiem lub przewracać strony w książeczce po jednej. Pojawia się chwyt pęsetkowy, dzięki któremu dziecko potrafi precyzyjnie chwytać między zgiętym kciukiem a palcem wskazującym drobne przedmioty.
Gabriela Michalik – psycholog dziecięca, logopeda